Definisi apa itu Melayu di Malaysia berbeza daripada Indonesia. Kaum Melayu merupakan majoriti populasi Malaysia di 55.4% (see Malaysia#Demografi) dan nenek moyang Melayu adalah berkait dengan tempat lain di Kepulauan Melayu. Buku "Contesting Malayness - Malay Identity Across Boundaries" yang diedit oleh Timothy P. Barnard mencerminkan pandangan ahli antropologi bahawa tidak ada bangsa seperti "Melayu" pada mulanya, walaupun walaupun jika satu telah diwujudkan di Malaysia.

Jika kita mengikuti migrasi asal satu kumpulan tertentu selatan Cina 6,000 tahun yang lalu, beberapa berpindah ke Taiwan (orang asli Taiwan hari ini keturunan mereka), kemudian ke Filipina, dan kemudian ke Borneo (kira-kira 4500 tahun yang lalu) (hari ini Dayak dan lain-lain kumpulan). Orang-orang ini purba juga berpecah dengan beberapa tajuk ke Sabah dan lain-lain maju ke Jawa, dan Sumatera. Penghijrahan akhir adalah untuk Semenanjung Tanah Melayu kira-kira 3,000 tahun yang lalu. Sekumpulan kecil dari Borneo bergerak ke Champa di Vietnam kira-kira 4500 tahun yang lalu. Menariknya, kumpulan Champa akhirnya berpindah ke membentangkan Kelantan hari di Malaysia. Terdapat juga kesan Song Dong dan Hoa Binh penghijrahan dari Vietnam dan Kemboja. Terdapat juga penghijrahan Thai Selatan, dari apa yang kita tahu sebagai Pattani hari ini. Semua ini DNA kumpulan berkongsi asal-usul linguistik yang dikesan ke pulau yang adalah hari ini Taiwan, dan nenek moyang orang-orang purba ditemui di selatan China.

Dari zaman dulu hingga masa moden, banyak warga Indonesia yang ethnik Melayu terus berpindah ke Malaysia. Penemuan artifak seperti tulang, batu dan sisa makanan penghuni di gua di rantau Asia Tenggara termasuk di Malaysia menunjukkan adanya sebaran kebudayaan pada zaman prasejarah.[2] Lee Kuan Yew pada tahun 60-an mengatakan, "Orang Melayu mula berhijrah ke Malaysia secara beramai-ramai sekitar 700 tahun dahulu sahaja. Dalam kalangan orang Melayu di Malaysia sekarang, kira-kira satu pertiganya merupakan pendatang yang agak baru seperti Syed Jaafar Albar yang datang ke Tanah Melayu dari Indonesia sejurus sebelum zaman pertang pada usia 30 tahun lebih." [3]

Melayu terdiri daripada 3.4% peratus populasi Indonesia (rujuk Kelompok etnik di Indonesia).

Kumpulan etnik utama di Indonesia adalah Jawa (41.7%) dan Sunda (31.8%) manakala kumpulan lain termasuk:

Kebanyakan mereka tidak menggelar diri mereka sebagai Melayu di negara asal mereka di Indonesia, namun diiktiraf sebagai Melayu jika mereka merupakan Muslim. Pada zaman awal penjajahan, banci penduduk menyenaraikan kumpulan etnik yang berlain, seperti "Malays, Boyanese, Achinese, Javanese, Bugis, Manilamen and Siamese" (Melayu, Boyan, Aceh, Jawa, Bugis, Filipina dan Siam).

Bancian pada tahun 1891 telah menyatukan kumpulan etnik kepada 3 kumpulan kaum yang digunakan di Malaysia moden, iaitu - Chinese, Tamils and other natives of India (Cina, Tamil dan lain-lain suku pribumi India), dan Malays and other Natives of the Archipelago (Melayu dan lain-lain suku peribumi Nusantara). Ini berdasarkan pandangan Eropah pada masa itu bahawa kaum merupakan satu kategori saintifik berdasarkan biologi.

Untuk bancian pada tahun 1901 pula, kerajaan dinasihatkan bahawa perkataan kaum patut ditukarkan kepada kewarganegaraan. [4]

Perkara 160 Perlembagaan Malaysia mendefinisikan seorang Melayu itu merupakan seorang warganegara Malaysia yang dilahirkan oleh warganegara Malaysia, yang menganuti agama Islam, mengunakan bahasa Melayu, mengikut adat resam Melayu, dan bermastautin di Malaysia atau Singapura.[5]Perkara 160 menggabungkan orang Melayu dari kumpulan etnik yang berbeza sebagai bangsa dominant dan dengan itu memberi mereka dengan kekuatan politik untuk menguasai dan memerintah ke atas kaum-kaum lain: Cina, India, Kadazan, Iban, Orang Asli dan lain-lain ini juga jelas dari nama UMNO (Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu), yang memainkan peranan ini. Mahathir, yang mempunyai datuk sebelah bapa India tetapi diiktiraf sebagai Melayu, membuktikan peranan ini ditakdirkan UMNO.